فارسی
English
العربية
شبکه های اجتماعی چگونه در خدمت اهداف صهیونیست ها قرار گرفته اند؟
در این نوشتار با ذکر چند نمونه از اقدامات خصمانه مدیریت سکوهای اینترنتی[1] شرکت متا و ایکس و یوتیوب، تصویری از رویکرد دیکتاتورگونه مدیریت رسانه های بین المللی را ارائه می دهیم. رسانه هایی که بزدلانه در خاموش کردن هر نوع صدای مخالف با جریان سلطه اقلیت زرسالار شتاب می کنند و به یکباره تمام نقاب های پایبندی به قواعد حقوقی و آزادی بیان و جریان آزاد اطلاعات را کنار می گذارند.
قوانین یک طرفه
در سال 2012تحت فشار سیاست های کنترل کننده ی آمریکا، صفحات مربوط به تلویزیون المنار حزب الله در فیس بوک بسته شد.«فردیک ولنس»، سخنگوی این شبکه ی اجتماعی در این رابطه اظهار داشت: این شرکت پس از آنکه حزب الله لبنان در فهرست سازمان های تروریستی وزارت کشور آمریکا قرار گرفت، مجبور به حذف صفحات المنار در فیس بوک و جلوگیری از فعالیت های مرتبط با حزب الله شد.
بر اساس گزارش دیلی استار وی در ادامه افزود: صفحه ی رسمی تلویزیون المنار حزب الله در فیس بوک به دلیل تحریک و برانگیختن خشونت بسته شد و ما بر اساس بیانیه ی حقوق و مسوولیت ها، حق نشر و نمایش مضامین برانگیزنده ی خشونت را نداریم.
در همان سال گروه فیس‌بوکی «سوریا المقاومة» که از آغاز دخالت‌های خارجی در ناآرامی‌های سوریه کار خود را آغاز کرده بود و در طی یک سال نیم از آغاز جنگ به بزرگترین و فعال‌ترین گروه حامی جریان مقاومت در سوریه تبدیل شده بود بدون هیچ‌گونه توضیحی از سوی مدیران فیسبوک بسته شد.
به گزارش وبگاه خبری اماراتی «خلیج 24 » ، فیس بوک صفحات المیادین و شبکه سما را به دلیل حمایت از حزب الله و دولت سوریه مسدود کرده است.[2]
ترورهای مجازی
در موارد متعددی، تصاویر و پروفایل‌های شخصیت‌های برجسته فلسطینی، مانند یاسر عرفات، اسماعیل هنیه، یا حتی شهیدانی همچون یخ احمد یاسین، از پلتفرم‌های مختلف حذف شده‌اند. به عنوان نمونه، در سال 2021، چندین صفحه شخصی و گروه‌های حمایتی که تصاویری از شخصیت‌های مقاومت فلسطینی منتشر کرده بودند، توسط اینستاگرام و فیسبوک حذف شدند. در برخی مواقع، حتی تصویر پرچم فلسطین در پروفایل‌ها یا پست‌ها حذف می‌شد.
پس از ترور سردار سلیمانی توسط ایالات متحده در 3 ژانویه 2020، بسیاری از کاربران اینستاگرام تصاویری از سلیمانی را به اشتراک گذاشتند. اما این تصاویر به سرعت توسط اینستاگرام حذف شدند. حتی صفحاتی که به یادبود او ایجاد شده بودند، از دسترس خارج شدند. این سانسورها به طور ویژه در روزهای پس از شهادت او تشدید شد، زمانی که بسیاری از پست‌ها از جمله تصاویر و ویدیوهای مرتبط با مراسم تشییع و تصاویر چهره این شهید در رسانه‌های اجتماعی منتشر می‌شد.
در اکتبر 2021، پس از عملیات نظامی اسرائیل علیه غزه، تصاویر و مطالبی که از یحیی سنوار، رهبر حماس، حمایت می‌کردند، توسط اینستاگرام حذف شدند. این سانسور پس از شهادت او در اکتبر 2024و انتشار گسترده فیلم و عکس آخرین لحظات حماسی قبل از شهادت، بسیار بیشتر از پیش اعمال شد و تقریبا هر عکسی از سنوار در این شبکه اجتماعی حذف می شدند!
سپتامبر۲۰۲۲ شرکت مشاوره بین‌المللی BSR اولین گزارش خود را در مورد سیاست‌های متا، شرکت مالک فیسبوک در مورد محتوای فلسطینی منتشر کرد. این گزارش یافته‌های خود را بر پایه تحقیق مستقیم از شرکت متا و کارمندانش گذاشت و صراحتا حذف هزاران صفحه و محتوای فلسطینی برخلاف صفحات و محتوای اسرائیلی توسط فیسبوک را محکوم کرد. اشرف زیتون، مدیر سابق سیاست‌گذاری حوزه خاورمیانه و شمال آفریقای فیسبوک می‌گوید: این قواعد توسط گروهی با هویت ناشناخته گذاشته می‌شود. گروهی که برای کنترل محتوا تصمیم می‌گیرد و قانون می‌گذارد.[3]
در دوران‌های مختلف، هشتگ‌هایی مانند #PalestineUnderAttack، #SavePalestine، و #FreePalestine بارها توسط فیسبوک و اینستاگرام محدود یا حذف شده‌اند. به عنوان مثال، هشتگ #FreePalestine در سال 2021 در برخی از کشورها به طور کامل مسدود شد، به ویژه پس از اینکه این هشتگ در جریان حملات اسرائیل به غزه و یورش به شیخ جراح به سرعت منتشر شد.
حذف پروفایل‌های حامیان فلسطین
در سال 2022، توئیتر اقدام به حذف حساب‌های کاربری و پروفایل‌های حامی فلسطین کرد. این اقدام به ویژه پس از اعتراضات مردمی در فلسطین و سراسر جهان، شدت گرفت. به عنوان مثال، حساب کاربری فعالانی که مطالبی از حمایت از حقوق فلسطینی‌ها منتشر می‌کردند، به دلیل “نفرت‌پراکنی” یا “خشونت‌آمیز بودن” از دسترس خارج شد.
یکی دیگر از موارد سانسور، محدود کردن انتشار ویدیوهای مستند و اخبار مربوط به درگیری‌های فلسطین است. در سال 2022، توئیتر و یوتیوب تعدادی از ویدیوهای مستند و گزارشی که از وضعیت غزه و کرانه باختری منتشر شده بود را حذف کردند. این ویدیوها که شامل تصاویر واقعی از حملات هوایی و خشونت‌های رژیم اسرائیل بودند، حتی اگر به‌عنوان ابزاری برای مستندسازی حقیقت و گسترش آگاهی استفاده می‌شدند به دلیل “محتوای خشونت‌آمیز” از دسترس خارج شدند.
حذف صفحه آیت الله خامنه ای
در بهمن ماه سال 1402 خبر حذف حساب رهبر انقلاب اسلامی ایران در شبکه‌های اجتماعی اینستاگرام و فیسبوک توسط شرکت متا واکنش های زیادی در پی داشت. یورو نیوز که یکی از رسانه های اصلی حامی جریان سلطه است برای توجیه این اقدام خلاف آزادی بیان آن را اینگونه توجیه کرد:
«حساب فارسی رهبر ایران در اینستاگرام پنج میلیون نفر دنبال کننده داشت. بیش از ۲۰۰ هزار کاربر نیز صفحه او را در این شبکه اجتماعی به زبان انگلیسی دنبال می‌کردند. طرفداران اسرائیل پس از حمله روز هفت اکتبر حماس به این کشور از فعالیت حساب‌های علی خامنه‌ای در شبکه‌های اجتماعی انتقاد کرده بودند.
برخی گزارش‌ها حاکی است که شرکت متا در راستای مقابله با «سازمان‌ها و افراد خطرناک» تصمیم به مسدودسازی حساب‌های رهبر ایران گرفته است.»[4]
حامیان نسل کشی
با شروع حملات هوایی رژیم اسرائیل به غزه، بسیاری از کاربران و فعالان حقوق بشر در شبکه‌های اجتماعی اقدام به انتشار تصاویر و ویدیوهایی از وضعیت غزه کردند. به طور ویژه، در این مقطع زمانی، پست‌هایی که نشان‌دهنده تخریب خانه‌ها، کشته شدن غیرنظامیان و حملات هوایی اسرائیل بودند، توسط اینستاگرام و فیسبوک حذف شدند. این سانسور به شدت انتقادات جهانی را برانگیخت.
«اریک باربینگ» مدیر سابق واحد سایبری اسرائیل (از واحدهای سرویس امنیت داخلی رژیم صهیونیستی) در گفت‌و‌گو با الجزیره اذعان می‌کند تل‌آویو رسما و به طور موردی از شرکت متا می‌خواهد کلمات یا جملات ضداسرائیلی و حتی تصاویر یا لایک‌های شهدای فلسطینی حذف شوند. به گفته این مقام سابق رژیم صهیونیستی، اکثر محتواها از فیسبوک و دیگر شبکه‌های اجتماعی حذف می‌شوند.
«در همین حال، کمیسیون اروپا به همه شرکت‌های رسانه‌های اجتماعی یادآوری کرد که از نظر قانونی موظفند از انتشار محتوای آسیب‌رسان مرتبط با گروه شبه‌نظامی فلسطینی حماس جلوگیری کنند زیرا به گفته این کمیسیون، حماس در اتحادیه اروپا به عنوان یک گروه ترویستی شناخته می‌شود.
سخنگوی شرکت متا همچنین به شبکه خبری بی‌بی‌سی جهانی گفت: «پس از حملات تروریستی حماس به اسرائیل در روز شنبه، ما به سرعت یک مرکز عملیات ویژه متشکل از کارشناسان، از جمله افراد مسلط به زبان عربی و عبری ایجاد کردیم تا از نزدیک بر این وضعیت نظارت کرده و به آن پاسخ دهیم»[5]
دلایل سانسور
در ذیل به سه دلیل اصلی سانسورهای گسترده محتوای مربوط به جبهه مقاومت در شبکه های اجتماعی می پردازیم:
1- فشارهای دولتی و سیاسی
دولت‌ها و گروه‌های لابی، به ویژه در کشورهای غربی و اسرائیل، برای جلوگیری از گسترش پیام‌های سیاسی و اجتماعی که علیه سیاست‌های آنهاست، فشار زیادی به پلتفرم‌های اجتماعی وارد می‌کنند. از آنجا که پلتفرم‌های اجتماعی اغلب در این کشورها مستقر هستند، فشارهای دولتی می‌تواند موجب سانسور گسترده‌ای شود.
2-قوانین و سیاست‌های پلتفرم‌ها
پلتفرم‌های بزرگ مانند فیسبوک و اینستاگرام سیاست‌هایی دارند که به موجب آن، محتوای “نفرت‌پراکنی” یا “خشونت‌آمیز” حذف می‌شود. اما از آنجا که این سیاست‌ها بدون معیارهای عادلانه و با تبعیض به سود منافع صهیونیست ها اجرا می‌شوند، بسیاری از محتواهای سیاسی و اجتماعی که مرتبط با فلسطین است، به عنوان نقض قوانین شناخته شده و حذف می‌شوند.
3- لابی‌های اقتصادی و تجاری
پلتفرم‌های اجتماعی درگیر فشارهای اقتصادی و تجاری نیز هستند. بسیاری از این پلتفرم‌ها به تبلیغ‌کنندگان و لابی‌ها وابسته‌اند، که در بسیاری از مواقع از انتشار مطالب ضد اسرائیلی جلوگیری می‌کنند تا روابط تجاری خود را با کشورهای خاص یا گروه‌های تجاری حفظ کنند.
خلاصه مقاله
این نوشتار به بررسی سانسور محتواهای مرتبط با جبهه مقاومت در شبکه‌های اجتماعی مانند فیسبوک، اینستاگرام، توئیتر و یوتیوب می‌پردازد. در سال 2012، تحت فشار دولت آمریکا، صفحات حزب‌الله لبنان و شبکه المنار از فیسبوک حذف شدند. همچنین، در سال 2021، تصاویر و پروفایل‌های شخصیت‌های فلسطینی مانند یاسر عرفات و اسماعیل هنیه و همچنین پرچم فلسطین از پلتفرم‌های اجتماعی حذف گردید. ترور سردار سلیمانی در 2020 نیز منجر به حذف گسترده تصاویر او شد. علاوه بر این، هشتگ‌های مرتبط با فلسطین مانند #FreePalestine بارها مسدود شده‌اند. در سال 2022، توئیتر و یوتیوب ویدیوهای مستند از وضعیت غزه را حذف کردند. همچنین، در 2023، حملات اسرائیل به غزه باعث افزایش سانسور تصاویر و ویدیوهایی شد که وضعیت غزه را نشان می‌دادند.
دلایل اصلی این سانسورها عبارتند از فشارهای سیاسی و دولتی، قوانین پلتفرم‌ها و لابی‌های اقتصادی که منافع تجاری را در نظر می‌گیرند. این سانسورها به‌ویژه در راستای حمایت از سیاست‌های اسرائیل و جلوگیری از انتشار پیام‌های مخالف اعمال می‌شوند.
[1] platform
[2] گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس– 15 اردیبهشت ۱۳۹۵
[3] روزنامه جام جم23 آبان 1402به نقل از شبکه الجزیره
[4] parsi.euronews.com-یورونیوز فارسی- ۰۸/۰۲/۲۰۲۴
[5] parsi.euronews.com-یورونیوز فارسی- ۱۰/۱۲/۲۰۲۳
منابع
The Guardian – “Social media censorship of Palestinian content”
Al Jazeera – “The impact of censorship on Palestinian activism”
Human Rights Watch – “Censorship on social media and the freedom of expression”
NY Times – “Twitter and Facebook’s role in silencing Palestinian voices”
