اشباح ترور

ماشین های اطلاعاتی اسرائیل

سازمان‌های اطلاعاتی اسرائیل مانند اشباحی نامرئی عمل می‌کنند تا امنیت این رژیم را در برابر دشمنان داخلی و خارجی حفظ ‌کنند. موساد، شاباک و آمان با ترکیبی از جاسوسی انسانی، فناوری پیشرفته و عملیات‌های مخفی، ستون‌های اصلی امنیت ملی اسرائیل را تشکیل می‌دهند. این مقاله با نگاهی به تاریخچه، ساختار، موفقیت‌ها و ناگفته‌های این سازمان‌ها، پرده از رازهای کمتر گفته‌شده‌ای برمی‌دارد که نقش کلیدی در شکل‌دهی به استراتژی‌های تل‌آویو دارند.

موساد، جاسوسی در قلب دشمن

موساد، نامی که در دنیای جاسوسی مترادف با جسارت، دقت و رازداری است، از زمان تأسیسش در سال ۱۹۴۹ به‌عنوان بازوی اطلاعاتی خارجی اسرائیل، نقشی بی‌بدیل در حفظ منافع این کشور ایفا کرده است. اما چه عواملی این سازمان را به یکی از مخوف‌ترین سرویس‌های جاسوسی جهان تبدیل کرده‌اند؟

موساد (به عبری: המוסד למודיעין ולתפקידים מיוחדים) توسط داوید بن‌گوریون، اولین نخست‌وزیر اسرائیل تأسیس شد. مأموریت آن شامل جمع‌آوری اطلاعات، اجرای عملیات مخفی، دیپلماسی پنهان و مقابله با تهدیدات استراتژیک در سطح جهانی است. بر اساس گزارش مؤسسه مطالعات امنیت ملی اسرائیل (INSS) در سال ۲۰۲۳، موساد با بودجه‌ای حدود ۲.۷۳ میلیارد دلار و نیروی انسانی نزدیک به ۷۰۰۰ نفر، یکی از بزرگ‌ترین و پیشرفته‌ترین سرویس‌های اطلاعاتی جهان است. این سازمان مستقیماً به نخست‌وزیر گزارش می‌دهد و هیچ آدرس رسمی یا سخنگوی عمومی ندارد.

وظایف و مأموریت‌های موساد

جاسوسی و جذب نیرو، آموزش جاسوسان در خصوص جدیدترین دستگاه‌های الکترونیکی که به آنها در رصد دشمن برای به دست آوردن اطلاعات سیاسی و نظامی کمک می‌کند. ناکام گذاشتن هر گونه تلاش کشورهای عربی با هدف ساخت سلاح هسته‌ای و پیشرفته. انجام ترور فیزیکی و تخریب‌های اجتماعی، اخلاقی و فرهنگی. مدیریت شاخۀ اطلاعات آشکار به منظور بهره گیری از اطلاعاتی که در رسانه‌ها و پژوهش‌های دانشگاهی در اقصی نقاط جهان منتشر می‌شود به همراه ارائه ارزیابی سیاسی و اقتصادی از کشورهای عربی برای به‌کارگیری در عملیات سری.خنثی کردن هر گونه اقدام گروه‌های مقاومت علیه رژیم صهیونیستی.تشدید و توسعۀ اندیشه جنگی و اطلاعاتی مانند جنگ روانی، جنگ شایعات و امثال آن

ساختار موساد

ساختار موساد به دلیل سرّی بودن آن چندان آشکار نیست. ضمن اینکه اطلاعات منتشر شده در خصوص این نهاد، نشان‌دهندۀ این است که این سازمان، در دوره‌های مختلف دچار دگرگونی و تحول شده است. با این حال بخشی‌هایی از ساختار این سازمان که در کتاب‌های مختلف معرفی شده، به اختصار معرفی می‌شود:

♦ واحد جمع آوری اطلاعات: این واحد که به «تصومت» (Tzomet) مشهور است دارای یک واحد میدانی اصلی به نام «متصادا» است. این واحد، شامل جاسوسان موساد است.

♦ واحد عملیات: این واحد دارای یک واحد برنامه‌ریزی عملیات و هماهنگی است. واحدهای میدانی و تیم‌های اجرایی متخصص عملیات جاسوسی پیشرفته، از تیم برنامه‌ریزی پیروی می‌کنند. ترور، حذف فیزیکی و عملیات ربایش توسط این تیم‌ها انجام می‌شود.

♦ واحد ارتباطات سیاسی: این واحد با نام «تِویل» شناخته می شود و یک بخش بزرگ در موساد است که مأمور ایجاد روابط خارجی است که شامل ایجاد ارتباط و مدیریت این روابط و هماهنگی و همکاری با دستگاه های اطلاعاتی و جاسوسی در کشورهای جهان است. این واحد، ارتباط با یهودیان خارج از فلسطین را نیز برعهده دارد.

♦ واحد مدیریت و سازماندهی: این واحد مسئول عملکرد و سازماندهی داخلی موساد است. این واحد بر فرماندهان و فعالیت‌های شورای فرماندهی عالی موساد نظارت دارد. شورایی که رؤسای بخش های مختلف و فرماندهان دفاتر و واحدهای بزرگ در آن عضو هستند. درجۀ این افراد معادل درجه‌های نظامی عالی ستاد مشترک ارتش رژیم صهیونیستی است.

هر اداره، متشکل از چند دفتر است که هر یک وظیفه نظارت بر یک کشور یا یک منطقه از جهان را به عهده دارند. همچنین موساد دارای یک دفتر هماهنگی با سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (CIA) می‌باشد.مهمترین و خطرناک‌ترین بخش موساد، اداره مأموریت‌های ویژه یا متصاد است که عملیات ترور، خرابکاری و جنگ روانی را به عهده دارد. واحد کیدون یا سرنیزه در درون متصادا عملیات ترور شخصیت‌ها در خارج را اجرا می‌کند.

رژیم صهیونیستی به دلیل دکترین نظامی تهاجمی که مبتنی بر اصل انتقال صحنه نبرد به زمین دشمن است، بیش از سایر کشورهای جهان از عملیات ترور استفاده می‌کند.

عملیات‌های تاریخی

یکی از معروف‌ترین عملیات‌های موساد، “شمشیر عدالت” در دهه ۱۹۷۰ بود که به دنبال انتقام از عاملان کشتار ورزشکاران اسرائیلی در المپیک ۱۹۷۲ مونیخ اجرا شد. طبق کتاب “انتقام” نوشته جورج جوناس، مأموران موساد اعضای گروه فلسطینی سپتامبر سیاه را در اروپا و خاورمیانه هدف قرار دادند. عملیات دیگر، سرقت اسناد هسته‌ای ایران در سال ۲۰۱۸ بود. وب‌سایت بی‌بی‌سی گزارش داد که مأموران موساد بیش از ۱۰۰.۰۰۰ سند را از انباری در تهران خارج کردند که جزئیات برنامه هسته‌ای ایران را فاش می‌کردند. این عملیات به ابزاری سیاسی برای فشار بر تهران تبدیل شد.

موساد از شبکه‌های جاسوسی گسترده در کشورهای محور مقاومت استفاده می‌کند. گزارش مؤسسه بروکینگز در سال ۲۰۲۲ نشان می‌دهد که این سازمان از منابع انسانی در کشورهایی مانند ایران و لبنان برای جمع‌آوری اطلاعات بهره می‌برد. این شبکه‌ها گاهی با انگیزه‌های مالی یا فشارهای سیاسی شکل می‌گیرند. همکاری نزدیک موساد با سیا، به‌ویژه در عملیات‌های ضدتروریستی، نیز از ناگفته‌های این سازمان است که در اسناد افشا شده توسط ادوارد اسنودن در سال ۲۰۱۳ به آن اشاره شده است

شاباک، نگهبانان امنیت داخلی

در حالی که موساد در خارج از مرزها فعالیت می‌کند، شاباک (شین‌بت) وظیفه حفاظت از خاک اسرائیل را بر عهده دارد. این سازمان که در میان فلسطینیان به دلیل روش‌های سختگیرانه و حضور فراگیرش شهرتی هراس‌انگیز دارد، نقشی کلیدی در خنثی‌سازی تهدیدات داخلی ایفا می‌کند.

شاباک در فوریه ۱۹۴۹ تأسیس شد و مأموریت آن پیشگیری از حملات مقاومت فلسطینی، جاسوسی خارجی و تهدیدات داخلی است. طبق گزارش وب‌سایت شورای روابط خارجی (CFR) در سال ۲۰۲۱، شاباک با استفاده از تکنیک‌های پیشرفته نظارتی مانند شنود تلفنی، تحلیل داده‌های دیجیتال و شبکه‌های مخبران محلی، فعالیت‌های گروه‌های مقاومت در کرانه باختری و نوار غزه را رصد می‌کند. این سازمان مستقیماً به نخست‌وزیر گزارش می‌دهد و در هماهنگی با موساد و آمان عمل می‌کند.

شاباک (شین بت) به سه شاخه مسئول امور عربی، امور غیر عربی و امنیت حفاظتی تقسیم می‌شود؛ یعنی حفاظت از سفارتخانه‌های اسرائیل، زیرساخت‌های دفاعی آن و ال آل، شرکت هواپیمایی ملی.

در وبگاه این سازمان امنیتی، سه وظیفۀ کلی بر عهده شاباک تعریف شده است:

♦ مقابله با جاسوسی توسط نیروهای خارجی

♦ مقابله با براندازی

♦ تأمین امنیت مؤسسات و تأسیسات حیاتی داخل سرزمین‌های اشغالی (درصورتی‌که این تأمین امنیت منجر به مأموریت‌های خارجی شود این دستگاه اقدامات خارجی نیز انجام می‌دهد)

علاوه بر این‌ها وظیفه جمع‌آوری اطلاعات درباره شخصیت‌هایی که نامزد پست‌های حساس و اثرگذار در تصمیم‌سازی سیاسی و نظامی در رژیم صهیونیستی هستند، بر عهده شاباک است

براساس قانون خدمات امنیت عمومی سال 2002، رئیس سازمان امنیت داخلی، با پیشنهاد نخست وزیر، در هیئت وزیران به مدت 5 سال انتخاب می شود. نخست وزیر و هیئت وزیران می توانند رئیس این دستگاه را پیش از پایان دورۀ نامبرده، با دلایلی که در قانون ذکر شده، برکنار کنند.

پس از سال 2002 هم‌زمان با تصویب قانون امنیت عمومی تمام تمرکز شاباک به کرانۀ باختری و قدس معطوف شد تا ضمن مقابله با انتفاضه، هماهنگی با اعضای تشکیلات خودگردان و کنترل آن‌ها را نیز همواره در دستور کار مستقیم خود داشته باشد. پس از انتفاضه دوم، شاباک همواره با جمع آوری اطلاعات از مبارزان فلسطینی و ارائه آن به مقامات سیاسی، نقشی اساسی در تصویب قوانین و اتخاذ تصمیم‌های جدی علیه مقاومت در کرانۀ باختری بازی کرده است. ضمن اینکه در کنار ترور فرماندهان و مجریان عملیات‌های مقاومتی، بازداشت و ربایش جوانانی که مظنون به اقدام مقاومتی در کرانۀ باختری هستند و صدور کیفر خواست علیه کسانی که اقدام به عملیات مقاومتی کرده اند، از اقدامات «شاباک» در کرانۀ باختری است

روش‌های عملیاتی شاباک

شاباک از ترکیبی از فناوری و منابع انسانی برای رصد تهدیدات استفاده می‌کند. گزارش وب‌سایت هاآرتص در سال ۲۰۲۳ نشان می‌دهد که این سازمان از سیستم‌های هوش مصنوعی برای تحلیل داده‌های جمع‌آوری‌شده از شبکه‌های اجتماعی و ارتباطات دیجیتال بهره می‌برد. شبکه‌های مخبران محلی، به‌ویژه در کرانه باختری، نقش کلیدی در شناسایی تحرکات گروه‌های مقاومت دارند. این مخبران گاهی از میان افراد محلی با وعده‌های مالی یا مصونیت قانونی استخدام می‌شوند.

یکی از عملیات‌های معروف شاباک، خنثی‌سازی حمله انتحاری در اورشلیم در سال ۲۰۰۲ بود که به دلیل اطلاعات دقیق مخبران، از وقوع آن جلوگیری شد. گزارش وب‌سایت جروزالم پست در سال ۲۰۲۲ نشان می‌دهد که شاباک در سال‌های اخیر صدها عملیات مشابه را خنثی کرده است. این موفقیت‌ها به دلیل شبکه‌های اطلاعاتی قوی و استفاده از فناوری‌های پیشرفته ممکن شده‌اند.

شاباک، زیر تیغ نقد

شاباک به دلیل روش‌های بازجویی خود بارها مورد انتقاد قرار گرفته است. گزارش سازمان عفو بین‌الملل (Amnesty International) در سال ۲۰۲۰ به استفاده از تکنیک‌هایی مانند محرومیت از خواب، فشار روانی و تهدید خانواده بازداشت‌شدگان اشاره کرد. دیوان عالی اسرائیل در سال ۱۹۹۹ برخی از این روش‌ها را غیرقانونی اعلام کرد، اما گزارش‌های بعدی نشان می‌دهند که شاباک در موارد خاص همچنان از روش‌های بحث‌برانگیز استفاده می‌کند. این روش‌ها به تنش‌های داخلی در مناطق اشغالی دامن زده‌اند.

ناگفته‌های شاباک

یکی از جنبه‌های پنهان شاباک، استفاده از فناوری‌های بیومتریک برای شناسایی تهدیدات است. گزارش مؤسسه واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک در سال ۲۰۲۳ نشان می‌دهد که شاباک در حال توسعه سیستم‌هایی است که از تحلیل چهره و داده‌های بیومتریک برای شناسایی افراد مشکوک استفاده می‌کند. این فناوری‌ها نگرانی‌هایی درباره حریم خصوصی ایجاد کرده‌اند. همچنین شاباک از برنامه‌های آموزشی گسترده برای شناسایی جاسوسان دوجانبه استفاده می‌کند که شامل شبیه‌سازی سناریوهای نفوذ است. این برنامه‌ها به مأموران شاباک کمک می‌کند تا الگوهای رفتاری مشکوک را شناسایی کنند.

آمان، مغز متفکر ارتش

آمان (Aman)؛ مخفف عبارت عبری Agaf ha Modi’in (آرگون مودیعین) به معنی سازمان آگاه‌سازی است. رئیس این بخش از ارتش، یکی از اعضای شورای فرماندهان ستاد کل ارتش است که زیرمجموعه وزارت دفاع اسرائیل کار می‌کند و همطراز با نیروهای زمینی، دریایی، و هوایی محسوب می‌شود .

این سازمان در سال ۱۹۴۸ در دو بخش آمان یا اطلاعات نظامی و رامان یا ضداطلاعات نیروهای مسلح اسرائیل تشکیل گردید. در سال 1953، دو سال پس از تأسیس اولین نهاد اطلاعاتی رژیم صهیونیستی یعنی «موساد»، بن گوریون دستور رسمی مبنی بر سازماندهی ساختار اطلاعاتی رژیم صهیونیستی صادر کرد. او مقرر کرد تا کمیته هماهنگ کننده‌ای به وجود آید که تمام شاخه‌های اطلاعاتی را با یک رئیس واحد- که در آن زمان «ایسر هارئیل» بود، گرد هم آورد.

این کمیته با عنوان کمیتۀ عالی رؤسای اطلاعاتی مشهور شد و دستگاه اطلاعاتی رژیم صهیونیستی براساس آن به وجود آمد. این کمیته دارای یک ساختار اصلی بود که مسئولیت نظارت بر مدیریت امنیت رژیم صهیونیستی را بر عهده داشت. این کمیته از 5 نهاد تشکیل شد که یکی از زیر مجموعه‌های آن دستگاه اطلاعات ارتش یا «آمان» است. این دستگاه از سال 1954، مستقل از ارتش عمل می‌کند

 طبق گزارش مؤسسه واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک در سال ۲۰۲۳، آمان با حدود ۷۰۰۰ پرسنل و واحدهای تخصصی مانند واحد ۸۲۰۰ (شنود و جنگ سایبری)، واحد ۸۱ (توسعه فناوری) و سایرت متکال (عملیات ویژه)، یکی از پیشرفته‌ترین نهادهای اطلاعاتی نظامی جهان است.

در پشت صحنه عملیات‌های نظامی اسرائیل، آمان مانند مغزی دقیق و خستگی‌ناپذیر عمل می‌کند که تهدیدات را تحلیل کرده و استراتژی‌های نظامی را شکل می‌دهد. این سازمان که کمتر در رسانه‌ها به آن پرداخته می‌شود، نقشی حیاتی در امنیت نظامی اسرائیل دارد. اما چرا این مغز متفکر گاهی در برابر تهدیدات غیرمتعارف آسیب‌پذیر می‌شود؟

واحد ۸۲۰۰: قلب سایبری

واحد ۸۲۰۰ که به‌عنوان “گوش‌های اسرائیل” شناخته می‌شود، در شنود الکترونیک و جنگ سایبری تخصص دارد. گزارش وب‌سایت واللا در سال ۲۰۲۰ نشان داد که این واحد در عملیات‌هایی مانند ویروس استاکس‌نت که به تأسیسات هسته‌ای ایران آسیب زد، نقش کلیدی داشت. این واحد از فناوری‌های پیشرفته برای نفوذ به سیستم‌های ارتباطی دشمن استفاده می‌کند و توانایی رصد ارتباطات در سطح منطقه‌ای را دارد.

سایرت متکال: بازوی عملیاتی

سایرت متکال، واحد عملیات ویژه آمان، در مأموریت‌های مخفی و ضدتروریستی تخصص دارد. گزارش وب‌سایت تایمز اسرائیل در سال ۲۰۲۲ نشان داد که این واحد در عملیات‌هایی مانند ربودن رهبران گروه‌های مقاومت در لبنان و غزه نقش داشته است. این واحد به دلیل آموزش‌های سختگیرانه و توانایی اجرای مأموریت‌های پیچیده در خاک دشمن، یکی از نخبه‌ترین یگان‌های نظامی اسرائیل است.

واحد ۸۱: نوآوری فناوری

واحد ۸۱ مسئول توسعه فناوری‌های پیشرفته برای جاسوسی و جنگ است. گزارش مؤسسه مطالعات استراتژیک اسرائیل در سال ۲۰۲۳ نشان می‌دهد که این واحد در حال توسعه پهپادهای جاسوسی، سیستم‌های راداری و نرم‌افزارهای تحلیل داده است. این فناوری‌ها به آمان امکان می‌دهند تا اطلاعات دقیق‌تری از تحرکات دشمن جمع‌آوری کند.

جاسوسی از تشکیلات خودگردان

آمان در ابتدا نقشی در فعالیت‌های اطلاعاتی در کرانۀ باختری و نوار غزه نداشته است، اما از زمان تأسیس تشکیلات خودگردان فلسطین در کرانۀ باختری، نقش بزرگی در جمع آوری اطلاعات در این منطقه دارد. اعضای اطلاعات ارتش، اقدام به جذب وسیع عامل و مخبر در میان فلسطینی‌ها کرده‌اند.اما با این حال، همچنان مهم‌ترین نقشی که این دستگاه اطلاعاتی در کرانۀ باختری دارد، نظارت بر جاسوسی الکترونیک و شنود از مکالمات مقامات تشکیلات خودگردان فلسطین به‌منظور جلوگیری از وقوع انتفاضه در این منطقه فلسطین است.

شکست در مقابل طوفان الاقصی

حمله طوفان الاقصی در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ یکی از بزرگ‌ترین شکست‌های اطلاعاتی آمان بود. گزارش جروزالم پست نشان داد که اعتماد بیش از حد به فناوری‌های مرزی مانند دیوارهای هوشمند و کمبود منابع انسانی اطلاعاتی، از دلایل این شکست بودند. این رویداد منجر به بازنگری در استراتژی‌های جمع‌آوری اطلاعات شد.

ناگفته‌های آمان

آمان در شبیه‌سازی تهدیدات آینده نقش کلیدی دارد. گزارش مؤسسه مطالعات استراتژیک اسرائیل نشان می‌دهد که این سازمان سناریوهای احتمالی جنگ با دشمنان منطقه‌ای را شبیه‌سازی می‌کند. این شبیه‌سازی‌ها شامل تحلیل تهدیدات موشکی، سایبری و زمینی است. همچنین آمان در حال توسعه فناوری‌های هوش مصنوعی برای تحلیل داده‌های اطلاعاتی است که طبق گزارش وب‌سایت واللا، قادر به پیش‌بینی تحرکات دشمن با دقت بالاست. با این حال شکست‌های اخیر نشان داده‌اند که این فناوری‌ها در برابر تاکتیک‌های غیرمتعارف ممکن است ناکافی باشند.

آمان با چالش‌های جدیدی مانند افزایش حملات سایبری و جاسوسی معکوس مواجه است. گزارش هاآرتص در سال ۲۰۲۴ نشان داد که گروه‌های هکری مرتبط با دشمنان اسرائیل تلاش کرده‌اند به سیستم‌های آمان نفوذ کنند. این سازمان برای مقابله با این تهدیدات، همکاری با شرکت‌های فناوری خصوصی را افزایش داده است.

اسرائیل از طریق واحد ۸۲۰۰ و شرکت‌های خصوصی مانند NSO (توسعه‌دهنده نرم‌افزار پگاسوس) در توسعه ابزارهای سایبری پیشرو است. گزارش وب‌سایت گاردین در سال ۲۰۲۱ نشان داد که پگاسوس برای جاسوسی از سیاستمداران و فعالان استفاده شده است. اما هک شدن مرکز پژوهش‌های هسته‌ای اسرائیل در سال ۲۰۲۴، طبق گزارش هاآرتص، نشان‌دهنده آسیب‌پذیری‌های این کشور در برابر حملات سایبری بود.

همکاری نزدیک اسرائیل با ایالات متحده در پروژه‌های سایبری مانند استاکس‌نت، از ناگفته‌های این حوزه است. گزارش مؤسسه بروکینگز در سال ۲۰۱۹ نشان داد که اسرائیل و NSA در این پروژه همکاری داشتند. همچنین توسعه فناوری‌های هوش مصنوعی برای تحلیل داده‌های سایبری، طبق گزارش تایمز اسرائیل در سال ۲۰۲۳، در حال گسترش است.

روش‌های نفوذ 

موساد و شاباک از شبکه‌های گسترده‌ای از جاسوسان محلی در کشورهایی مانند ایران، لبنان و سوریه استفاده می‌کنند. گزارش وب‌سایت تایمز اسرائیل در سال ۲۰۲۳ نشان می‌دهد که این شبکه‌ها با استفاده از فناوری‌های جاسوسی مانند نرم‌افزارهای ردیابی، شنود الکترونیک و روش‌های سنتی مانند انگیزه‌های مالی یا فشارهای سیاسی شکل می‌گیرند. به گفته مؤسسه بروکینگز، این شبکه‌ها گاهی شامل افراد در سطوح بالای حکومتی هستند که اطلاعات حساس را در اختیار اسرائیل قرار می‌دهند. عملیات سرقت اسناد هسته‌ای ایران در سال ۲۰۱۸ نمونه‌ای از موفقیت این شبکه‌هاست.

موساد از هویت‌های جعلی و پوشش‌های دیپلماتیک برای نفوذ به دیگر کشورها استفاده می‌کند. گزارش وب‌سایت هاآرتص در سال ۲۰۲۲ نشان می‌دهد که عملیات ترور محمود المبحوح در دبی در سال ۲۰۱۰ با استفاده از پاسپورت‌های جعلی کشورهای غربی انجام شد که به بحران دیپلماتیک منجر شد. همچنین استفاده از نرم‌افزارهای جاسوسی مانند پگاسوس برای رصد ارتباطات مقامات دشمن، از تاکتیک‌های مدرن موساد است.

چالش‌های ضد نفوذ

دشمنان اسرائیل، به‌ویژه ایران، تلاش‌های گسترده‌ای برای نفوذ به سیستم اطلاعاتی اسرائیل انجام داده‌اند. گزارش هاآرتص در ژوئن ۲۰۲۴ نشان داد که ایران به اسناد حساسی از مراکز امنیتی اسرائیل دسترسی پیدا کرده است. این نفوذ شامل جاسوسی از مقامات نظامی و دسترسی به سیستم‌های دیجیتال حساس بود. گزارش جروزالم پست در سال ۲۰۲۳ نشان داد که شاباک و آمان با افزایش ۴۰۰ درصدی تلاش‌های جاسوسی خارجی مواجه شده‌اند.

از سوی دیگر روش‌های نفوذ و ضد نفوذ رژیم صهیونیستی انتقادات گسترده‌ای را به دنبال داشته است. گزارش سازمان عفو بین‌الملل در سال ۲۰۲۱ نشان داد که برخی از مخبران شاباک در کرانه باختری تحت فشارهای شدید همکاری می‌کنند. این موضوع به تنش‌های داخلی در مناطق اشغالی دامن زده است.

آینده‌ای در لبه پرتگاه

سازمان‌های اطلاعاتی اسرائیل با ترکیبی از جاسوسی انسانی، فناوری پیشرفته و عملیات مخفی، یکی از کارآمدترین سیستم‌های اطلاعاتی جهان را تشکیل داده‌اند. اما شکست‌هایی مانند طوفان الاقصی و نفوذ سایبری ایران در سال ۲۰۲۴ نشان می‌دهند که این سیستم مصون از خطا نیست. در منطقه‌ای که تهدیدات هر روز پیچیده‌تر می‌شوند، آینده این سازمان‌ها به توانایی آن‌ها در تطبیق با جنگ سایبری، جاسوسی معکوس و تاکتیک‌های غیرمتعارف محور مقاومت بستگی دارد.

موساد، شاباک و آمان نه‌تنها نگهبانان امنیت اسرائیل هستند، بلکه بازیگرانی کلیدی در شطرنج پرآشوب خاورمیانه‌اند. اما در این بازی پیچیده، هر حرکت اشتباه می‌تواند هزینه‌ای سنگین داشته باشد. آیا این ماشین اطلاعاتی می‌تواند در برابر طوفان‌های آینده مقاومت کند؟ تنها زمان پاسخ خواهد داد.

منابع

جواسیس فی الرمال، التاریخ السری للموساد، گوردون توماس، ترجمۀ عربی ابراهیم البغدادی، مکتبه الساقی، بغداد

الحروب السریه للاستخبارات الإسرائیلیه، مترجم، الیاس فرحات،

الاستخبارات الاسرائیلیه و دورها فی الصراع العربی الاسرائیلی 1948 – 1980م،

قراءه فی کتاب حروب إسرائیل السریه، تاریخ اجهزه استخبارات الإسرائیلیه،

الحروب السریه للاستخبارات الإسرائیلیه، مترجم الیاس فرحات

ساختار دولت صهیونیستی اسرائیل- مؤسسه الدراسات الفلسطینیه- مترجم علی جنتی- 1385، ابرار معاصر تهران- جلد دوم- فصل نهم،

الاستخبارات الاسرائیلیه و دورها فی الصراع العربی الاسرائیلی 1948-1980م

ثغرات فی جدار الجیش الإسرائیلی، عدنان ابوعامر، مرکز الزیتونۀ،

ساختار دولت صهیونیستی اسرائیل- مؤسسه الدراسات الفلسطینیه- مترجم علی جنتی- 1385، ابرار معاصر تهران- جلد دوم- فصل نهم

الموساد، العملیات الکبری، میخائیل بارزوهار، ترجمه: بدر عقیلی،

– مؤسسه مطالعات امنیت ملی اسرائیل (INSS) 

– وب‌سایت بی‌بی‌سی (BBC) 

– مؤسسه بروکینگز (Brookings Institution) 

– شورای روابط خارجی (CFR) 

– سازمان عفو بین‌الملل (Amnesty International) 

– وب‌سایت هاآرتص (Haaretz) 

– مؤسسه واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک 

– وب‌سایت واللا (Walla) 

– وب‌سایت جروزالم پست (Jerusalem Post) 

– وب‌سایت گاردین (The Guardian) 

– وب‌سایت تایمز اسرائیل (Times of Israel)