فارسی
English
العربية
پرچمدار مقاومت و شهادت
در تاریخ مبارزه و ایستادگی علیه استبداد، اشغالگری و استعمار کمتر کسی را می توان در تمام جهان یافت که از جهات و خصوصیات مختلف شخصی، اجتماعی و مبارزاتی با «سید حسن نصرالله» قابل قیاس باشد.
سید حسن، اولین فرزند «سید عبدالکریم نصرالله» و «سیده مهدیه صفی الدین» والدینی از تبار سادات اهل حومه شهر صور لبنان، در شامگاه برفی روز 6 آذر 1338 (28 نوامبر 1959) در منطقه «بُرج حَمّود» در شرق بیروت پایتخت این کشور به دنیا آمد.
اولین سال های عمر و آغاز تحصیل سید حسن در شرق بیروت، خصوصا برج حمود و کرنتینا، گذشت. از همین زمان بود که علاقه به کتاب های اسلامی و علوم دینی در او پدیدار شد. با این حال بعضی از اعضای خانواده، مخصوصا مادرش، با رفتن او به حوزه علمیه مخالف بودند. او در حالیکه تمهیداتی مخفیانه برای راضی کردن آن ها در سر داشت، کم کم با جنبش محرومان (حرکه المحرومین) و رهبر سیاسی و معنوی آن «امام موسی صدر» و معاون ایرانی اش «دکتر مصطفی چمران» آشنا شد. این آشنا بعدها به پیوستن او به شاخه نظامی جنبش محرومان، یعنی سازمان «گردان های مقاومت لبنان» یا به اختصار عربی «اَمَل»، انجامید.
تمهیدی که سید حسن نصرالله برای تحصیل علوم دینی اندیشیده بود، گرفتن یک معرفی نامه از امام موسی صدر به پسرعمویش آیت الله سید محمد باقر صدر برای تحصیل در حوزه علمیه نجف اشرف و همزمان مطرح کردن تمایل به تحصیل در دانشگاه بغداد با اعضای خانواده خصوصا مادرش بود[1].
سفر عراق منتهی به آشنایی سید حسن با آیت الله سید محمد باقر صدر و سپس شاگرد لبنانی او، سید عباس موسوی، شد که همین نفر دوم طی مدت کوتاهی جای استاد، پدر و برادر بزرگتر را برای سید حسن گرفت. مدت زیادی از تحصیل سید حسن در نجف اشرف نگذشته بود که دو خواب عجیب دید؛ در یک خواب دید که امام موسی صدر به شهادت رسیده و او قاتل امام را کشته است و در خوابی دیگر خودش را در خانه یکی از دوستان طلبه هموطنش دید که یکی از خواهرهایش بدون روسری جلوی او ظاهر شد. هر دو خواب سال ها بعد دقیقا به واقعیت تبدیل شدند؛ تعبیر خواب اول رسیدن سید حسن به جایگاه امام موسی بود و تعبیر خواب دوم ازدواج با خواهر دوستش!
بگیر و ببندهای دوره صدام پس از ایرانی ها به لبنانی ها هم رسید و سید حسن و رفقایش از ترس سازمان امنیت رژیم بعث مجبور به فرار به لبنان شدند. سید بعد از بازگشت به لبنان فعالیت های سازمانی اش در جنبش امل را ادامه داد و همزمان با سید عباس موسوی، محمد یزبک و تعدادی از دوستان شان مانند «علی خاتون» حوزه علمیه ای به نام «الامام المنتظر (عج)» در شهر شیعه نشین «بعلبک» در قلب منطقه «بقاع» در شمال شرقی لبنان تأسیس کردند[2].
یک سال پس از آغاز جنگ تحمیلی اول، سید حسن به عنوان یکی از روحانیون عضو جنبش امل به ایران سفر و با امام خمینی دیدار کرد. اتفاق ویژه ای که در این دیدار افتاد اجازه مخصوص از طرف امام برای سید حسن در اخذ وجوهات شرعیه بود. امام در حالی که سید حسن تنها 21 سال سن داشت و سابفه علمی و حوزوی او از بسیاری از علمای برجسته لبنانی کمتر بود، او را به عنوان یکی از وکلای شرعی خود در لبنان انتخاب کرد[3].
پیش از پایان دومین سال جنگ تحمیلی (1361/1982) ایران توانست خرمشهر را دوباره پس بگیرد. در همان ایام هیأتی ورزشی از جوانان لبنانی جنبش امل به سرپرستی سید حسن برای دیدار با تیم های ورزشی ایرانی راهی تهران شده بودند که خبر حمله اسرائیل به لبنان رسید[4]. چند روز بعد اعضای این تیم به لبنان برگشتند و این بار نه در میدان ورزش که در میدان نبرد با ارتش اسرائیل در شهر بیروت و مناطق داخل و حومه آن، خصوصا حومه جنوبی (ضاحیه) و بیروت غربی، حماسه آفریدند و از دل این حماسه «مقاومت اسلامی لبنان» زاده شد. چند هفته بعد هم نیروهای سپاه از راه سوریه وارد لبنان شدند تا به جوانان لبنانی در مبارزه با رژیم اشغالگر قدس کمک کنند.
پس از اعلام موجودیت حزب الله لبنان سید حسن به عنوان یکی از رهبران سیاسی و نظامی حزب به صورت مداوم بین بیروت، بقاع، جنوب و نوار اشغالی مرزی در رفت و آمد بود تا اینکه درگیری های موسوم به «جنگ فتنه» بین امل و حزب الله رخ داد آن هم درحالیکه یکی از برادران او در آن زمان با امل همکاری داشتند. با این حال با پایان درگیری ها ارتباط بین دو برادر ادامه پیدا و حتی برادر کوچکتر سید حسن اعتقادات دینی پیدا کرد.
پس از شکل گیری شورای رهبری جدید حزب الله در اواخر دهه 60 شمسی (80 میلادی) سید حسن نصرالله به عنوان رئیس شورای اجرایی انتخاب شد و این سمت را در دوران دبیرکل بعدی، یعنی استاد و دوستش سید عباس موسوی، نیز حفظ کرد اما در همان زمان چند نوبت برخلاف میل شخصی و طبق دستور دبیرکل وقت به جای او به جلسات سخنرانی در مناطق مختلف لبنان رفت. این فرمان عجیب و همزمان عبارات عجیب تر سید عباس موسوی در مورد اینکه «مدت زمان مسوولیت دبیرکلی من طولانی نخواهد شد» باعث شک سید حسن شد تا اینکه با شهادت سید عباس موسوی و همسر و فرزندش توسط بالگردهای ارتش اسرائیل آن هم هنگام بازگشت از مراسم سالگرد شیخ راغب حرب در جنوب لبنان (بهمن 1370/فوریه 1992) فهمید که منظور دوست و استاد شهیدش از این عبارت ها چه بود. همان شب شورای رهبری حزب الله جلسه فوری تشکیل داد و سید حسن نصرالله را به عنوان جانشین سید عباس موسوی انتخاب کرد.
سید حسن طی سال های نخست رهبری خود در حزب الله، چند اتفاق بسیار مهم را با موفقیت مدیریت کرد: اولین حادثه دو جنگ 7 روزه (1372/1993) و 16 روزه (1375/1996) با ارتش رژیم صهیونیستی و به کارگیری موشک های کوتاه برد برای انهدام شهرها و شهرک های صهیونیست نشین همجوار با مرز لبنان در شمال فلسطین اشغالی بود که موفقیتی قابل توجه برای حزب الله و لبنانی های مخالف اشغالگری اسرائیل به دنبال داشت.
دومین اتفاق ورود حزب الله به عرصه سیاست داخلی لبنان آن هم با شرکت در انتخابات مجلس نمایندگان بود که طی ائتلافی میان حزب الله و امل، که مدت زیادی از آشتی دوباره شان نمی گذشت، شکل گرفت.
سومین اتفاق افزایش کیفی عملیات های مقاومت اسلامی در عمق نوار اشغالی مرزی بود که نشان از برتری اطلاعاتی و امنیتی حزب الله در منطقه نوار اشغالی مرزی داشت .
یکی از ویژه ترین عملیات های تاریخ حزب الله و دوران آزادسازی جنوب لبنان، که سید حسن نصرالله شخصا روی آن اشراف داشت، عملیات استشهادی سردار شهید «صلاح غندور» (ملقب به مَلاک) در ورودی شهر اشغالی بنت جبیل در نوار مرزی جنوب لبنان، بود. شهید صلاح غندور یکی از فرماندهان اطلاعاتی حزب الله بود که داوطلب اجرای عملیات استشهادی ویژه علیه مقر و کاروان ارتش اسرائیل و مزدورانش در نوار مرزی شد. صحنه های اولین و آخرین دیدار صلاح غندور با سید حسن نصرالله و وداع این دو شهید جزو تصاویر بسیار ویژه در تاریخ مقاومت است. صلاح غندور پس از این دیدار به نوار اشغالی برگشت و چند روز بعد عملیات استشهادی معروف خود را با موفقیت به اجرا درآورد؛ عملیاتی که به انهدام کامل کاروان و بخش هایی از مقر دشمن و کشته و زخمی شدن 30 اسرائیلی و مزدور منجر شد.
در همین حین حادثه مهمی به وقوع پیوست که محبوبیت سید حسن را بسیار افزایش داد و آن هم شهادت پسرش سید محمد هادی، به عنوان یکی از رزمندگان مقاومت اسلامی، به همراه دو نفر از همرزمانش در نبرد با ارتش اسرائیل در منطقه «جبل الرفیع» در بخش اشغالی اقلیم التفاح در جنوب لبنان و اسارت پیکرش توسط صهیونیست ها بود. تا پیش از آن سابقه نداشت که هیچکدام از فرزندان یک رهبر سیاسی لبنانی در جنگ با دشمن جان شان را از دست داده باشند. سید حسن نصرالله چند روز بعد از این اتفاق اقدام به تشکیل «گروهان های مقاومت لبنان علیه اشغالگری اسرائیل » (السرایا اللبنانیة لمقاومة الاحتلال الاسرائیلی) با دعوت از تمام گروه ها و طوایف مذهبی لبنان نمود.
. آوازه سید حسن نه فقط در لبنان و منطقه که در تمام دنیا پیچید. پس از مدت کوتاهی سید حسن برای شرکت در کنفرانس انتفاضه به تهران آمد و جلوی چشم همه حضار و مهمانان بین المللی، دست رهبر انقلاب ایران را بوسید تا این پیام را به دنیا مخابره کند که او فقط خودش را سرباز ولایت و انقلاب می داند.
پیگیری پرونده اسرا کار دیگری بود که سید حسن انجام داد تا اسرائیل را وادار به حل حساب هایی کند که ناتمام رها شده بودند. بعد از چند عملیات اسیرگیری و تبادل اسرا، آخر سر نیروهای ویژه مقاومت اسلامی برای آزادی سمیر قنطار و چند اسیر لبنانی دیگر دست به اجرای عملیات تاریخی «وعده صادق» در منطقه مرزی «خله ورده» بین فلسطین اشغالی و لبنان زدند. دو اسیر اسرائیلی به دست حزب الله افتادند. رزیم صهیونیستی به بهانه این آزاد سازی این دو اسیر جنگی تمام عیار را برای نابودی حزب الله و کشتار شیعیان لبنان آغاز نمود.
جنگ 33 روزه، که بین اسرائیلی ها به دومین جنگ لبنان معروف شد، از نظر ویرانی کم نظیر بود اما سید حسن از همان ابتدا اعلام کرد که حزب الله برای نبرد با دشمن آماده است. اسرائیل طی جنگ بارها تلاش کرد که سید حسن را ترور کند اما تیرش به سنگ خورد. در مقابل وعده های سید حسن یکی یکی محقق شدند و دشمن که نه توانسته بود دو اسیرش را آزاد کند، نه سلاح حزب الله را از بین ببرد عاقبت با مداخله آمریکا و اروپا آتش بس را پذیرفت.
بعد از آغاز جنگ داخلی سوریه و تهدید حرم های مطهر، سید حسن نصرالله که تا آن زمان اعلام کرده بود که حزب الله در جنگ سوریه حضور ندارد، فرمان حضور گروه هایی از فرماندهان و نیروهای مقاومت اسلامی در اطراف حرم مطهر حضرت زینب (س) در حومه جنوبی شهر دمشق سوریه را صادر کرد. سقوط بخش اعظم خاک سوریه، تهدیدهای بعدی تروریست های تکفیری و در نهایت هدف قرار گرفتن بخش هایی از مناطق شرق لبنان توسط تروریست ها باعث شد که حزب الله وارد نبرد گسترده در سوریه شود.
انهدام داعش، که حزب الله نیز در آن نقش ویژه ایفا کرد، باعث شد که تهدید تروریست های تکفیری تا حد زیادی از خاک لبنان دور شود. در مواردی تبادل آتش های محدود بین حزب الله و رژیم صهیونیستی در مرز شمال فلسطین و جنوب لبنان رخ داد تا این که عملیات تاریخی «طوفان الاقصی» در 15 مهر 1402 (7 اکتبر 2023) تاریخ دنیا را تغییر داد.
حزب الله یک روز بعد وارد جنگ شد و مواضع دشمن در مرز را هدف قرار داد.
ضربات حزب الله به رژیم صهیونیستی همچنان ادامه پیدا کرد. سید حسن اسرائیلی ها را تهدید کرده بود که مقاومت اسلامی شهرک های شمال فلسطین اشغالی را از سکنه خالی خواهد کرد. این تهدید را هم عملی کرد.
رژیم غاصب که به مرحله جنون رسیده بود، عاقبت طرحی که سال ها به دنبال آن بود یعنی ترور سید حسن نصرالله را با بمباران گسترده مقر فرماندهی حزب الله در ضاحیه در 6 مهر 1403 (27 سپتامبر 2024)، یعنی ده روز قبل از اولین سالگرد عملیات طوفان الاقصی اجرا کرد تا سید حسن همان طور که در سخنرانی پیروزی جنگ 33 روزه گفته بود، زندگی اش در این دنیا نه با خیانت که با شهادت به پایان برسد.
[1] داوودآبادی، حمید/ سید عزیز؛ زندگینامه خودگفته سید حسن نصرالله (تا دوره منتهی به آزادسازی جنوب لبنان)/ نشر «یا زهراء(س)»/ تهران/1393
[2] خاتون، علی/ امیر قافله؛ زندگینامه شهید سید عباس موسوی/ ترجمه محمد رضا میرزاجان (ابو امین)/ نشر شاهد، تهران/ 1385
[3] برای مطالعه متن دقیق اجازه نامه امام خمینی برای شهید سید حسن نصرالله ر.ک. :
http://www.imam-khomeini.ir/fa/n164447/
[4] برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این سفر و صحبت ها و فعالیت های شهید سید حسن نصرالله طی حضور به عنوان سرپرست هیأت ورزشی جنبش امل در تهران طی این سفر ر.ک.
