احزاب شیطان

معرفی برخی از احزاب رژیم صهیونیستی

تاریخ احزاب سیاسی در اسرائیل، به دوران قبل از تشکیل رژیم صهیونیستی برمی گردد. محور مشترک کلّیه این احزاب، تشکیل «اسرائیل بزرگ» بود. صهیونیست ها طی دوران سرگردانی در اروپا، به دلیل ضدّیت عمومی مردم این قارّه نسبت به صفات و عملکردهای خاصّ سیاسی -اخلاقی یهودیان، به تأسیس هسته های اوّلیه تشکیلات سیاسی روی آوردند.

کلّیه تصمیمات و سیاست گذاری در احزاب، تنها توسط یک هیئت مشخّص رهبری کننده، تهیه و تصویب می شود و مجموعه کادرهای حزب، همچون سازمان ها و تشکیلات سیاسی چپ در یک بی هویتی آشکار به سر میبرند. به طور کلّی، احزاب در اسرائیل به سه گروه احزاب راست گرا، چپ گرا و مذهبی تقسیم می شوند. در هریک از این سه گروه، چندین حزب کوچک و بزرگ قرار دارند. در کنار این احزاب، تعدادی گروه های کوچک وجود دارند که تمایل به صلح با اعراب داشته و در محافل سیاسی اسرائیل، به عنوان گروه های صلح طلب از آنها یاد می شود.

 

هر حزبی که قادر باشد اکثریت آراء را در انتخابات پارلمانی (کنست) نصیب خود سازد، سرنوشت سیاسی اسرائیل را نیز به دست می گیرد. به بیانی دیگر، حزب، بر پارلمان، مقام نخست وزیری و هیئت دولت تکیه خواهد زد.

1- حزب لیکود

حزب لیکود که در حال حاضر بزرگترین بخش در کنست است، از سال 2009 به رهبری بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، ریاست دولت اسرائیل را بر عهده دارد . لیکود رهبر جناح راست/فراترادکس طرفدار نتانیاهو است که شامل شاس(Shas)، یهودیت تورات متحد، صهیونیسم مذهبی، و همچنین یامینا می باشد. این حزب در سال 1973 با ادغام احزاب راست به رهبری مناخیم بگین ( Menachem Begin)، که قبلاً حزب رویزیونیست( revisionist) صهیونیستی هروت را رهبری می کرد، تأسیس شد و متعاقباً در سال 1977 به نخست وزیری رسید.

 لیکود با الهام از صهیونیسم رویزیونیست مرتبط با زیو جابوتینسکی(Ziv Jabotinsky )، عموماً با امتیازات ارضی برای فلسطینیان مخالف است. علیرغم اینکه نتانیاهو قبلاً در مورد کشور فلسطین نظریاتی ارائه کرده بود، کمیته مرکزی لیکود الحاق کرانه باختری را در سال 2017 تأیید کرد. اخیراً، نتانیاهو الحاق یک جانبه شهرک‌های اسرائیلی و دره اردن را تأیید کرده است. او همچنین حمایت خود را از طرح صلح تا سعادت دولت ترامپ، که اسماً خواستار راه حل دو کشوری بود، اما در عمل الحاق تمامی شهرک‌ها و کنترل دائمی امنیتی اسرائیل بر یک نهاد فلسطینی غیرمستقل را متصور بود، ابراز کرد. اگرچه این سیاست اعلام شده در آگوست 2020 به عنوان امتیازی برای برقراری روابط دیپلماتیک با امارات متحده عربی به حالت تعلیق درآمد، دولت نتانیاهو همچنان به ترویج فعالیت های شهرک سازی ادامه می دهد.

 فلسفه سیاسی لیکود همچنین با لیبرالیسم اقتصادی مشخص می شود که از نظر تاریخی آن را از رقیب سوسیالیستی خود، حزب کارگر متمایز می کند، هرچند این تمایزات از زمان خصوصی سازی در دهه 1980 اهمیت کمتری پیدا کرده است. سلسله انتخاباتی که در آوریل 2019 آغاز شد، به طور گسترده به عنوان یک همه پرسی درباره نتانیاهو در نظر گرفته می شود و در عصری که جناح راست سیاسی در حال رشد است، وفاداری لیکود به رهبر خود در حالی که او با اتهامات فساد روبرو می شود، شاید ویژگی تعیین کننده آن باشد.

2-حزب یش آتید (آینده‌ای وجود دارد)

روزنامه‌نگار سابق یش آتید (Yesh Atid)  که در حال حاضر رهبری اپوزیسیون را برعهده دارد، دومین حزب بزرگ کنست پس از انتخابات بود. یایر لاپید این حزب را در سال 2012 تأسیس کرد و پس از آن در انتخابات 2013 موفق به کسب 19 کرسی شد و آن را به یک بازیگر برجسته در سیاست اسرائیل تبدیل کرد. پس از پیوستن به دولت تحت رهبری لیکود، لاپید به عنوان وزیر دارایی انتخاب شد ولی سپس با نتانیاهو اختلاف نظر پیدا کرد. [GA2] از آن زمان، لاپید به عنوان یک چهره برجسته در اپوزیسیون قرار گرفته است. قبل از انتخابات آوریل 2019، یش آتید با بنی گانتز ادغام شد و اتحاد آبی و سفید را تشکیل داد. این ائتلاف پس از انتخابات مارس 2020 به دلیل تصمیم گانتز برای پیوستن به ائتلاف با نتانیاهو از هم پاشید.

برنامه سیاسی یش آتید بر مسائل اجتماعی-اقتصادی و ترویج حکومت و حاکمیت قانون متمرکز است، به ویژه با توجه به امتناع نتانیاهو از کناره گیری پس از متهم شدن به فساد. این حزب در تضاد با بسیاری از رسوایی‌های شخصی نتانیاهو و وفاداری لیکود به ارتدوکس‌های افراطی، خواستار «یک دولت عاقل» شده است. یش آتید از تصور اسرائیل به عنوان یک دولت سکولار، یهودی و دموکراتیک حمایت می کند و با نفوذ احزاب حردی (شاس و یهودیت تورات متحد) در سیاست و جامعه اسرائیل مخالف است.

3-حزب امید نو(تیکوا هاداشا)

گیدئون ساعار(Gideon Sa’ar)، یکی از اعضای قدیمی حزب لیکود که قبلا به عنوان وزیر آموزش و کشور فعال بود، خانه سیاسی سابق خود را ترک کرد و حزب امید نو تیکوا هاداشا (Tikva Hadasha) را در دسامبر 2020 با هدف به چالش کشیدن بنیامین نتانیاهو برای نخست‌وزیری تأسیس کرد. این حزب شامل چندین تن دیگر از جداشدگان لیکود که از نتانیاهو ناامید شده اند می باشند که علاوه بر اعضای راست‌گرای سابق کچول لاوان، یوآز هندل و زوی هاوزر هم از اعضای آن می باشند. ساعار قبلاً در انتخابات مقدماتی حزب لیکود در دسامبر 2019، نتانیاهو را برای رهبری لیکود به چالش کشیده بود که در آن تنها 27.5 درصد آرا را به خود اختصاص داد. ساعار متعهد شده است که در یک دولت با نتانیاهو ننشیند و قول داده است که در پی روابط شخصی نزدیک نتانیاهو با ترامپ، دو حزب را به روابط آمریکا و اسرائیل بازگرداند. درباره درگیری اسرائیل و فلسطین، ساعار در سمت راست نتانیاهو نشسته است. او از حامیان سرسخت شهرک سازی است و قبل از اتخاذ این موضع نتانیاهو، الحاق کرانه باختری را تایید کرده است.

4-حزب کارگر

حزب کارگر اگرچه در دو دهه گذشته شاهد نتایج انتخاباتی نابرابر و کاهش چشمگیر بوده، اما رهبر تاریخی چپ اسرائیل است. حزب کارگر و پیشینیان آن، که نماینده جنبش سوسیالیستی و سکولاریست صهیونیستی بود، دولت را تأسیس کرد، و تا سال 1977 رهبری هر دولت اسرائیل را بر عهده داشت. در دوران اسلو، حزب طرفدار روند صلح و راه حل دو دولتی تحت رهبری اسحاق رابین شد. رابین و شیمون پرز  در پی انتفاضه دوم و جدایی غزه در اوایل دهه 2000باعث شدند تا نفوذ این حزب کاهش یابد، زیرا چپ اسراییلی در تلاش برای جلب نظر رأی دهندگان اسرائیلی با روایت حامی صلح بود و بسیاری از پایگاه های سابق حزب به گزینه های میانه رو مانند کادیما، یش آتید و کچول لاوان روی آوردند.

5- حزب مرتز(Meretz)

مرتز که در سال 1992 به عنوان یک فهرست ترکیبی از چندین حزب چپ تأسیس شد، از آن زمان به عنوان چپ ترین جناح چشم انداز سیاسی یهودی اسرائیل  فعالیت کرده است. در حالی که دو رهبر اخیر در ازای دریافت وزارتخانه به دولت نتانیاهو پیوستند، مرتز در اپوزیسیون باقی ماند و در انتخابات با یک سیستم مستقل شرکت کرد. این حزب از عدم ایجاد شهرک‌ها، گفتگوی نزدیک‌تر با فلسطینی‌ها و سیاست‌های اقتصادی سوسیال دمکراتیک حمایت می‌کند. تامار زندبرگ، رهبر سابق این حزب، حتی قبل از انتخابات آوریل 2019 از رام الله بازدید کرد تا با محمود عباس، رئیس جمهور فلسطین دیدار کند.

6-حزب کچول لاوان (Kachol Lavan)

کچول لاوان زمانی مدعی اصلی جایگزینی لیکود در راس دولت اسرائیل به شمار می رفت. این حزب پیش از انتخابات آوریل 2019 از طریق ادغام حزب یش آتید  به رهبری یایر لاپید، جناح موشه یعلون تلم و حسین اسرائیل، حزب جدیدی که توسط رئیس سابق ستاد ارتش اسرائیل بنی گانتز تأسیس شد، ایجاد شد. کچول لاوان که خود را به عنوان یک حزب بزرگ، میانه‌رو و ضد نتانیاهو معرفی کرد، در سه انتخابات بعدی بیش از سی کرسی کنست به دست آورد، حتی لیکود را شکست داد و در سپتامبر 2019 به بزرگترین حزب تبدیل شد. خود کچول لاوان در ممانعت از کسب اکثریت کرسی های جناح راست طرفدار نتانیاهو، نمی توانست بدون حمایت لیست مشترک غیرعربی و ضد صهیونیستی، دولتی تشکیل دهد. از طریق معامله ای که گانتز ظاهراً برای مقابله با بحران کرونا منعقد کرد، گانتس توانست نقش وزیر دفاع و نخست وزیر جایگزین را بر عهده بگیرد. گانتز و نتانیاهو همچنین توافق نامه ای ترتیب دادند که بر اساس آن، نتانیاهو بتواند پس از 18 ماه نخست وزیری را به دست گیرد. این ترتیب به طور گسترده توسط ناظران مورد انتقاد قرار گرفت.

7- حزب صهیونیسم مذهبی

صهیونیسم مذهبی اتحادیه ای از سه جناح راست افراطی و مذهبی صهیونیست است: اتحادیه ملی بزالل اسموتریچ(Bezalel Smotrich)، ایتامار بن-گویراوتزما یهودیت(Itamar Ben-Gvir’s Otzma Yehudit) (قدرت یهود) و نوام آوی معز(Avi Moaz’s Noam). اتحادیه ملی قبلاً به عنوان بخشی از یامینای  نفتالی بنت حضور داشت، در حالی که اوتزما یهودیت و نوام هرگز به کنست راه پیدا نکردند. این احزاب که خواستار تبدیل اسرائیل به یک کشور “هالاچی” (دولتی تحت حاکمیت قوانین مذهبی یهود) هستند و از سیاست های تبعیض آمیز و نژادپرستانه علیه شهروندان عرب حمایت می کنند، در اوایل فوریه 2021 زیر چتر صهیونیسم مذهبی متحد شدند. این اتحادیه توسط بنیامین مورد حمایت قرار گرفت تا اطمینان یابد هیچ حزب راستگرا و طرفدار نتانیاهو به زیر آستانه انتخاباتی نمی رسد. لیکود و صهیونیسم مذهبی از آن زمان توافقنامه اشتراک آرا را امضا کردند.

اوتزما یهودیت بن گویر یک حزب نژادپرست و برتری طلب یهودی که سلب تابعیت اسرائیل از غیر یهودیان را تایید و از اقدامات تروریستی علیه فلسطینی ها حمایت می کند.

 

همراهان بن گویر و اسموتریچ بر توسعه شهرک‌سازی در کرانه باختری، الحاق اراضی فلسطینی، و انکار حقوق سیاسی فلسطینی‌ها اصرار دارند. بن‌گویر و اسموتریچ حتی از واژه‌هایی چون “پاک‌سازی قومی” استفاده کرده‌اند این دو حزب در وزارتخانه‌های کلیدی مانند امنیت ملی و دفاع نفوذ مستقیم دارند و سیاست خارجی را شدیداً تحت تأثیر قرار داده‌اند.

8- حزب شاس

شاس (مخفف شومری سفارد یا «نگهبانان سفاردی»( Sephardic Guardians) – نام قانونی کامل آن به یکی از دو حزب حردی در کنست است. این حزب توسط حاخام رئیس سابق سفاردی اوادیا یوسف در سال 1984 تأسیس شد، به دنبال حمایت از یهودیان مذهبی سفاردی و میزراحی (یهودیان خاورمیانه، شمال آفریقا و جنوب اروپا) بود که از نمایندگی مشابه اشکانظیم(Ashekanzim) در تشکیلات سیاسی حریدی برخوردار نبودند. این حزب در میان جامعه سفاردی و میزراحی حریدی، و همچنین احتمالاً غیرحريدی میزرحیم، پایگاه محکمی دارد. شاس، مانند همتای اشکنازی خود، “یهودیت تورات متحد(Yahadut HaTorah)”، از لحاظ تاریخی به عنوان یک پادشاه در سیاست اسرائیل عمل کرده است. این حزب خواهان حفظ امتیازات مذهبی، معافیت طلاب دینی از خدمت سربازی و پررنگ تر شدن نقش دین در آموزش و خدمات اجتماعی است.

9- حزب یهودیت تورات متحد

یهودیت تورات متحد (Yahadut HaTorah) فهرست مشترک دو حزب حریدی(Haredi) است: حزب حسیدی آگودات اسرائیل( Hassidic Agudat Yisrael) به رهبری یاکوف لیتزمن(Yaakov Litzman) و دگل هاتورا( Degel HaTorah ) به رهبری موشه گافنی(Moshe Gafni). این دو جناح، که هر دو نماینده یهودیان اشکنازی هاردی (یهودیان ارتدوکس از اصل و نسب اروپای شرقی) هستند. این احزاب به دلیل اختلافات داخلی بر سر توزیع کرسی‌های کنست، گهگاه در لیست‌های جداگانه شرکت کرده‌اند، اما در چند انتخابات قبلی با هم شرکت کرده‌اند.

10- حزب فهرست مشترک

حزب فهرست مشترک (Joint List )ائتلافی از احزاب سیاسی عرب اسرائیل و چپ است. این حزب در حال حاضر متشکل از هداش، یک حزب غیر صهیونیستی و عرب یهودی است که از طریق ادغام احزاب سوسیالیست و کمونیست تأسیس شده است. این احزاب به‌طور مشخص از شهروندی برابر عرب‌ها حمایت می‌کنند. آنها خواستار تمرکز بر حقوق فلسطینی‌ها هستند، از جمله حاکمیت فلسطینی بر شرق قدس و مسئله حق بازگشت پناهندگان.

 12- حزب اسرائیل بیتینو

    اسرائیل بیتینو( Yisrael Beiteinu ) یک  حزب سکولاریست و دست راستی است که در طول تاریخ نماینده اسرائیلی ها و یهودیان روسی زبان بوده است. آویگدور لیبرمن(Avigdor Liberman) اسرائیل بیتنو را در سال 1999 تأسیس کرد و از آن زمان این حزب از حمایت  اسرائیلی‌های روسی زبان برخوردار است، اگرچه این حزب تلاش کرده است تا فراتر از این حوزه انتخابیه محدود گسترش یابد. اعضای این حزب به شدت مخالف معافیت طلاب حریدی بوده و خواستار خدمت نظامی عمومی هستند. این حزب ضمن حمایت از سیاست امنیتی تهاجمی، تاکید بر جدایی دین از سیاست نیز دارد .این مواضع باعث شده در مقابل جناح حریدی و تندرو قرار گیرد و نقش کلیدی در تقویت نهاد دولت و مشروعیت آن ایفا کند.

13- حزب اتحاد یهودیت توراتی United Torah Judaism (UTJ) یک حزب مذهبی یهودی ارتدوکس (حریدی) در اسرائیل است که نماینده جامعه اشکنازی حریدی محسوب می‌شود. این حزب در سال ۱۹۹۲ از اتحاد دو جریان مذهبی سنتی، یعنی «آگودات یسرائیل» و «دگل هاتورا» تشکیل شد. UTJ از نظر ایدئولوژیک بر پایه اصول یهودیت سنتی، ضدصهیونیسم مذهبی، و مخالفت با سکولاریسم استوار است. این حزب در سیاست خارجی موضع‌گیری چندانی ندارد و تمرکز آن بر مسائل داخلی مانند معافیت طلاب مذهبی از خدمت نظامی، بودجه مدارس دینی (یشیواها)، حفظ وضعیت موجود در روابط دین و دولت، و حمایت از نهادهای مذهبی است. اعضای این حزب معمولاً در ساختار دولت شرکت نمی‌کنند مگر برای تضمین منافع مذهبی خود. UTJ در ائتلاف‌های راست‌گرا مشارکت دارد، اما همواره به دنبال حفظ استقلال فکری و منافع خاص جامعه حریدی است.

ائتلافی رو به تباهی

ائتلاف فعلی اولیگارشی راست‌گرا به رهبری بنیامین نتانیاهو (لیکود) در آستانه فروپاشی قرار گرفته است. احزاب حال حاضر شامل لیکود ، حزب صهیونیسم مذهبی و  قدرت یهودی و همچنین دو حزب تندروی اُلترا‌ و شاس هستند
چالش اصلی ائتلاف، اختلاف بر سر اصلاحات نظام وظیفه و پایان معافیت‌ تاریخی طلاب حریدی است. خروج هم‌زمان Shas و UTJ از دولت بدلیل این موضوع، کابینه را بدون اکثریت پارلمانی گذاشته و بحران سیاسی عمیقی ایجاد کرده است

  لیبرمن و جناح میانه‌رو به مذاکره منطقه‌ای و مبادله سرزمین با ضمانت امنیتی معتقدند. اما اسموتریچ و بن‌گویر آن را رد می‌کنند. احزاب چپ و احزاب عرب‌گرای فلسطینی خواستار توقف شهرک‌سازی و راه‌حل دو کشوری بر مبنای مرزهای پیش از ۱۹۶۷ هستند.

در مجموع اسرائیل امروز با اختلافات عمیق سیاسی روبه‌رو است. جناح حریدی و افراطی مذهبی در کنار راست‌گرایان تندرو، سکولاریسم، نظام وظیفه همگانی و توافق احتمالی با فلسطینیان را رد می‌کنند، در حالی که میانه‌روها تلاش دارند اصلاحات نهادی ایجاد کنند، جنگ را محدود کرده و فضای شهروندی را گسترش دهند. این تضادها باعث تشکیل ائتلاف‌های موقتی، ناپایدار و چالش‌های شدید در تصمیم‌گیری ملی شده‌اند؛ به‌ویژه در موضوعاتی چون نظام وظیفه، جنگ، و تعیین ساختار دولت آینده. به عقیده برخی تحلیل گران این اختلافات بنیادین میان احزاب، نظام سیاسی رژیم صهیونیستی را به سمت فروپاشی در آینده ای نزدیک سوق می دهد.

---

منابع:

  واشنگتن‌پست

• گزارشی درباره خروج حزب شاس از ائتلاف حاکم و تضعیف موقعیت نتانیاهو.
• منبع: washingtonpost.com/world

  فایننشال‌تایمز

• تحلیلی درباره جنگ بی‌پایان غزه و پیامدهای سیاسی داخلی آن برای دولت اسرائیل.
• منبع: ft.com

  رویترز

• گزارشی درباره حمایت نسبی منتقدان داخلی نتانیاهو از سیاست‌های ضدایرانی او با وجود اختلافات درباره جنگ غزه.
• منبع: reuters.com

  اینترنشنال کرایسیس گروپ / پارلمان آمریکا

• تحلیل ساختاری و توصیفی از احزاب اصلی اسرائیل، ائتلاف‌ها و نظام پارلمانی اسرائیل.
• منبع: everycrsreport.com

  فرانتیرز این پالتیکس

• مقاله علمی درباره دوقطبی سیاسی در اسرائیل، ساختار احزاب، و چالش‌های ائتلاف‌سازی.
• : frontiersin.org

  دوهه اینستیتو

• تحلیل از شرایط سیاسی داخلی اسرائیل و آینده احتمالی دولت نتانیاهو از نگاه نهادهای پژوهشی خاورمیانه.
• : dohainstitute.org

  ویکی‌پدیا انگلیسی

• اطلاعات عمومی درباره احزاب اسرائیل مانند لیکود، شاس، یسرائیل بیتنو، حزب دموکرات‌ها، و فهرست مشترک عربی.

  گود آتوریت

• مقاله‌ای تحلیلی درباره تأثیر جناح راست افراطی بر سیاست‌های اسرائیل در قبال غزه.
• : goodauthority.org

  ردیت : بحث‌های کاربران درباره بحران ائتلاف، آینده جناح راست، و جایگاه احزاب چپ و مذهبی.

• reddit.com/r/Israel

  گاردین (The Guardian)

• مقاله‌ای تحلیلی درباره مخالفت جریان‌های چپ و میانه با سیاست‌های جنگ‌طلبانه نتانیاهو.
• : theguardian.com