لابی تامین منافع اسرائیل در امریکا
از بدو پیدایش رژیم صهیونیستی، سیاستهای آمریكا كاملا در راستای حمایت از این رژیم قرار داشته و در بسیاری موارد، حتا این حمایتها مغایر با منافع خود ایالات متّحده بوده است. حال این سؤال به ذهن متبادر میشود که علت این حمایتها چیست؟ ساختار مدیریت سیاسی داخل آمریكا به چه نحوی است و لابیها و سازمانهای صهیونیستی در صحنهي سیاسی این كشور چه نقشی ایفا میکنند که آمریکاییها را وادار میسازد تا منافع صهیونیسم را بر منافع خود ترجیح دهند؟
جمعیت یهودیان آمریکا در حدود ششمیلیون نفر برآورده شده که کمتر از دو درصد کل جمعیّت این کشور را تشکیل میدهد. اما یهودیان آمریکا با ایجاد تشکلهای قدرتمند و گسترده، به یکی از بانفوذترین گروههای تأثیرگذار در سیاست خارجی دولت آمریکا تبدیل شدهاند. آنها یکی از اهداف خود را نفوذ در کانونهای قدرت ایالات متّحده تعیین نمودهاند.
از میان ۲۸۱ سازمان یهودی و ۲۵۰ اتّحادیهي منطقهای، مهمترین لابی یهودیان در آمریکا، «آیپاک» (کمیتهي امور عمومی آمریکا و اسرائیل)[1] میباشد که از دههي ۱۹۵۰ شروع به فعالیّت نموده و از همان بدو تأسیس، هدف خود را مبارزه برای تصویب قوانینی در جهت حمایت از اسرائیل اعلام کرده است .
اهداف تأسیس آیپاک
آيپاک در سال 1953 با پيشفرض همآهنگکردن سياستهای آمريکا و اسرائيل تأسيس شد. يکی از اهداف اين سازمان، نزديککردن افکار عمومی و سياستگزاريهای رهبران آمريکا با سياستهای صهيونيسم بينالملل است و اختلافات احتمالی میان يهوديان سرزمينهای اشغالی و يهوديان آمريکا را از بين ببرد.
آنها تلاش میکنند که نفوذ هرچه عمیقتر و گستردهتری در میان نخبگان و سیاستمداران آمریکایی داشته باشند و از این نفوذ برای کاناليزهکردن سياست خارجی آمريکا در راستای منافع اسرائيل و همسونمودن سياست آمريکا و اسرائيل استفاده کند؛ به شکلی که اين نگرش به هيأت حاکمه القا شود که منافع آمريکا و اسرائيل در يک راستا قرار دارند. فعاليّتهای اين سازمان در ظاهر مربوط به يهوديان آمريکا و اسرائيل است، اما در عمل فراگير بوده و سراسر دنيا را تحت پوشش قرار میدهد.
مقر اصلی آیپاک در «کاپیتالهیل» واشنگتندیسی، در نزدیکی ساختمان کنگرهي آمريکا میباشد و این موقعیت، امتیاز ویژهای را برای دستیابی و دسترسی سهلتر به هِرم قدرت به این سازمان داده است. آیپاک اعضای خود را از بین صهیونیستها (یهودیان و غیر یهودیان) گزینش میکند که همهي آنها در یک چیز اتفاق نظر دارند و آن حمایت از اسرائیل و کانالیزهکردن سیاست خارجی آمریکا در راستای منافع این رژیم میباشد.
زمانی که از اعضا و عناصر سازمان آیپاک سخن به میان میآید، فهرستی طولانی از اسامی افراد و اشخاص بانفوذ در سیاست خارجی آمریکا به چشم میخورد. «شیمون پرز»، وزیر امور خارجهي اسرائیل، در مورد اهمیّت آیپاک برای اسرائیل میگوید: «ما به آیپاک بهعنوان بزرگترین پل ارتباطی بین مردم آمریکا و دولت اسرائیل نیازمندیم.»
در سال 1987 نيويوركتايمز طی گزارشی عنوان کرد كه آيپاك به يك نيروي عمده در شكلدادن به سياست خاورميانهاي ايالات متّحده تبديل شده است. آیپاک روابط صميمانه بين پنتاگون و ارتش اسرائيل را تسريع مينمايد و مقامات رهبري اين تشكيلات، به طور دائم، طرف مشورت سياستپردازان كاخ سفيد، وزارت خارجه، سناتورها و ژنرالهاي عاليرتبه قرار ميگيرند. يك سال بعد «اريك آلترمان» گزارشگر مستقل، سازمان آيپاك را مورد بررسي قرار داد و به نتيجهي مشابهي رسيد. وي نوشت:
«بدون هيچ ترديدي آيپاك مقتدرترين گروه فشار نژادي ميباشد كه در تاريخ آمريكا مشاهده شده است. نفوذ آيپاك نهتنها در كاپيتول هيل (كنگره)، بلكه در كاخ سفيد، پنتاگون، وزارت خارجه، خزانهداري و تمام سازمانها و ادارات بين آنها بهخوبي احساس ميشود. اين نفوذ بر اساس يك همكاري دوستانه در ادارهي امور شكل نگرفته است؛ بلكه غالباً بر عكس ميباشد.»
«كاتلين كريستي سن» تحليلگر سابق سيا در 1988 نوشت:
«در دوران پرزيدنت ريگان، آيپاك به صورت يكي از تعيينكنندگان خطّ مشي سياسي در آمد. نفوذ كميتهي روابط عمومي اسرائيل-آمريكا در كاخ سفيد و همچنين در كنگره و در جريان تصميمگيريها آنچنان عميق و همهجانبه است كه امكان ندارد بتوان تشخيص داد در چه مقطعي فشار آنها پايان يافته و انديشههاي مستقل رياستجمهوري آغاز ميشود.»[2]
مروری بر فعالیّتهای آیپاک
1) سازمان آیپاک مادر تمامی سازمانهای یهودی آمریکا و در واقع بزرگترین آنهاست. این سازمان مسئول همآهنگی و برنامهریزی جهت فعالیّت تمامی سازمانهای یهودی آمریکا و همچنین مسئول اصلی جمعآوری کمک و اعانه برای اسرائیل بهشمار میرود. این کمیته دارای دفاتر و مراکز منطقهای در سراسر آمریکا و بیتالمقدّس میباشد. هر کدام از این دفاتر دربرگیرندهي چند شعبه میباشند که امور آنها را با دفتر مرکزی همآهنگ میکند. به نقل از سایت رسمی این سازمان، آیپاک اکنون حدود صدهزار نفر عضو دارد. بخشهای مهم این سازمان عبارتند از: حوزهي قانونگذاری، سیاست خارجی، امور سیاسی، بخش ارتباطات، بخش توسعه و گسترش (عضوگیری)، رهبری سیاسی.
2) آیپاک یک کنفرانس سالانه برگزار مینماید و در آن به تعیین خطّ مشی کلّی کمیته میپردازد که این خطّ مشیها با جلسات و برنامههای آموزشی مختلفی همراه است که محیط مناسبی برای آموزش اعضاء و آشنایی آنها با فرایند لابیگری میباشد.

در گردهمآييهاي سالانهي آيپاك كه در پايتخت آمريكا (واشنگتن) برگزار ميشود، معمولاً سخنرانها شخصيّتهاي مهم آمريكا و يا رژيم صهيونيستي هستند. در اين كنفرانسها بلندپايهترين مقامات سياسي مانند سفير يا مقامات اصلي دولت اسرائیل و مقامات بلندپايهي كاخ سفيد، وزارت امور خارجه، سناتورهاي كنگرهي آمريكا و نمايندگان مجلس اين كشور شركت ميكنند.
3) آيپاك یک سيستم سريع و كارآمد نشر و توزيع رايگان را در اختيار دارد و به این وسیله خوراک اطلاعاتی بسیاری از نخبگان و مراکز کوچک و بزرگ تصمیمگیری در آمریکا را تأمین میکند. هر نماينده يا سناتوري كه علاقهمندي خود را به دانستن هر مطلبي در بارهي خاورميانه ابراز دارد، بلافاصله سِيلي از اوراق حاوي اطلاعات مورد نظر از طرف آيپاك بهسوي او سرازير ميشود. یک سناتور سابق حزب دموكرات مینویسد:
«هرگاه كه موضوع مهمي در رابطه با اسرائيل در كنگره مطرح ميشود، آيپاك بدون معطلي و به شكلي پايانناپذير، اطلاعات، سوابق و مستندات لازم را تدارك ديده و براي تمام اعضاي كنگره ارسال ميدارد و البته همهي اين كارها با مكالمات تلفني متعدد و ملاقاتهاي شخصي تكميل ميشود. علاوه بر اينها، مشاهدهي كوچكترين نشانهاي از ترديد يا مخالفت در يك نماينده يا سناتور، معمولاً ارسال نامهها و تلگرافها و يا مكالمات تلفني و ملاقاتهاي خصوصي از سوي اعضاي متنفّذ را در پي خواهد داشت.»
4) آيپاك همچنين بر طبع و نشر خبرنامهها و نشریات متعدّدی نظارت دارد. اين نشريات براي دههاهزار نفر، از جمله مقامات عاليرتبهي دولتي، اعضاي كنگره، مراكز علمي و تحقيقاتي و بسياري از نمايندگان رسانههاي گروهي ارسال ميشود. برخی از این نشریات – که كاملاً در خطّ سياسي اسرائيل حركت ميكنند – به طور گسترده اي در محافل دانشگاهي بهعنوان يك «كمكمطالعه» میان دانشجویان توزيع ميشود.
5) آيپاك بخش محرمانهاي در شعبهي تحقيقات خود دارد كه فعاليّتهاي سياستمداران، روزنامهنگاران، دانشگاهيان، فعّالان اعراب آمريكايي و خلاصه تمام كساني كه با برچسب «ضدّ يهود» مشخص شدهاند را تحت نظر دارد و سوابق آنها را نگهداري ميكند.
آيپاك از اين سوابق، اطلاعاتي را كه ميخواهد دستچين ميكند و آنرا در غالب یک نشريهي هفتهگي بين كاركنان آيپاك در واشنگتن و ساير دفاتر آن در كشور، رهبران عمدهي سازمانهاي يهودي، فدراسيون و شوراهاي ارتباط جامعهي يهود، فعّالان طرفدار اسرائيل و همچنين سفارت اسرائيل و برخي اسرائيليهاي دستچينشده توزيع ميکند. این لیست سیاه، عمدتاً اختصاص به معرفي افراد و سازمانهاي انتقادكننده از اسرائيل دارد و آيپاك ميكوشد ارتباط خود را با این نشریه پنهان نگه دارد.
6) آیپاک فعّالان ضدّ اسرائيلي را به شدیدترین نحو، منکوب و لجنمال میکند و ميكوشد به تمام كساني كه از سياستهاي اسرائيل انتقاد ميكنند، انگ «يهودستيزهاي نوين» زده شود. این سیاست، مبتنی بر این تفکر است که برخورد با صهیونیسم یا اسرائیل، همان برخورد با یهود (آنتیسمیتیسم) است. هجمهي آیپاک تنها اختصاص به سياستمداران ندارد. از اعضاي رسانههاي گروهي، هنرمندان و دانشگاهيان بيشماري نيز بهعنوان دشمنان اسرائيل در پروندههاي سياه و محرمانهي آيپاك نام برده شده است.[3]
[1] AIPAC (American Israel Public Affairs Committee)
[2] فریبهای عمدی، صفحهي 100 تا 105.
[3] فریبهای عمدی، صفحهي 105 تا 115.