ابو مهدی المهندس

معمار پیروزی بر داعش

شهید ابومهدی المهندس (جمال جعفر ابراهیمی) یکی از برجسته‌ترین چهره‌های جهادی جهان اسلام بود که زندگی خود را وقف مبارزه با ظلم و استکبار کرد. او که در سال ۱۳۳۷ (۱۹۵۷ میلادی) در شهر بصره عراق از پدری عراقی و مادری ایرانی به دنیا آمد. از دوران نوجوانی با مسائل سیاسی و اجتماعی کشورش درگیر شد. المهندس در خانواده‌ای مذهبی و مبارز رشد یافت و این زمینه‌ساز ورود او به عرصه مبارزه علیه رژیم بعث عراق به رهبری صدام حسین شد. 

در دهه 1350 شمسی (1970 میلادی) جمال وارد دانشگاه شد و چند سال بعد مدرک لیسانس مهندسی عمران را به دست آورد. به همین دلیل هم بعدا با لقب «المهندس» شناخته شد هرچند بعدها ادامه تحصیل داد و این بار با دکترای علوم سیاسی از دانشگاه فارغ التحصیل شد.

جمال ابراهیمی، یا ابو مهدی المهندس، در همان سال های تحصیل در دانشگاه به عضویت حزب الدعوه اسلامی عراق درآمد و به دلیل فعالیت‌های سیاسی و انقلابی خود تحت تعقیب رژیم صدام قرار گرفت. او در سال ۱۳۵۹ (۱۹۸۰ میلادی) به دلیل نقشش در ترور طارق عزیز، معاون صدام، به محکومیت غیابی محکوم شد و ناگزیر به ترک عراق گردید. المهندس پس از خروج از عراق، به ایران مهاجرت کرد و در کنار دیگر مبارزان عراقی به مبارزه علیه رژیم بعث ادامه داد. 

در ایران، المهندس به عنوان یکی از فرماندهان ارشد لشکر بدر، شاخه نظامی حزب الدعوه، فعالیت خود را آغاز کرد. او در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران نقش مهمی ایفا کرد و در کنار رزمندگان ایرانی و عراقی علیه نیروهای صدام جنگید. المهندس نه تنها یک فرمانده نظامی بود، بلکه به دلیل تخصصش در مهندسی، در طراحی عملیات‌های نظامی و ساخت تجهیزات جنگی نیز نقش کلیدی داشت. 

پس از سقوط رژیم صدام در سال ۲۰۰۳ و اشغال عراق توسط آمریکا، المهندس به کشورش بازگشت و به مبارزه علیه اشغالگران آمریکایی پرداخت. یکی از اولین اقدامات او پس از بازگشت به عراق، فعال سازی هسته های عملیاتی مقاومت اسلامی عراق طی ماه های اول اشغال این کشور و حوادث سخت ناشی از آن، خصوصا ترور شهید سید محمد باقر حکیم، بود. اولین نمونه این هسته ها، یگان موسوم به گردان های «حزب الله عراق» (کتائب حزب الله) بود که یک سال پس از پیروزی حزب الله لبنان در جنگ 33 روزه علیه رژیم صهیونیستی اعلام موجودیت کرد و شهید عماد مغنیه و بعضی یارانش در شکل گیری و تقویت ساختار اولیه آن نقش ویژه ایفا کردند. او در این دوره بارها به صورت مخفیانه به ایران و لبنان تردد داشت و با فرماندهان ارشد ایرانی و لبنانی در مورد تحولات مقاومت علیه اشغالگران آمریکایی و غربی در عراق تبادل نظر و طرح ریزی می کرد.

یک دهه پس از ورود اشغالگرانه آمریکا و ناتو به عراق و سرنگونی رژیم بعث، ابو مهدی یکی از بنیانگذاران نیروهای حشد الشعبی (بسیج مردمی عراق) شد که با هدف مقابله با تروریسم و دفاع از خاک عراق در برابر گروهک تروریستی «داعش»شکل گرفت. المهندس به عنوان معاون فرمانده حشد الشعبی، نقش محوری در سازماندهی و رهبری این نیروها داشت و در کنار شهید قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، به مبارزه با گروه تروریستی داعش پرداخت. 

همراهی ابومهدی با شهید سلیمانی به یکی از نمادهای مقاومت در منطقه تبدیل شد. این دو فرمانده، با همکاری یکدیگر، عملیات‌های بزرگی را علیه داعش در عراق و سوریه رهبری کردند. آزادسازی شهرهایی مانند موصل، تکریت و فلوجه از چنگال داعش، مرهون تلاش‌های بی‌وقفه المهندس و سلیمانی بود. این دو نه تنها در میدان نبرد همرزم بودند، بلکه رابطه‌ای عمیق و برادرانه میان آنها شکل گرفته بود که تا لحظه شهادت ادامه یافت. 

مهندس همچنین روابط نزدیکی با سید حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان، داشت. او به عنوان یکی از چهره‌های کلیدی محور مقاومت، با نصرالله در زمینه مبارزه با اشغالگری رژیم صهیونیستی و تقویت جبهه مقاومت در منطقه، خصوصا عراق و سوریه که صحنه تاخت و تاز گروهک های تروریستی تکفیری شده بودند، همکاری می‌کرد. المهندس بارها تأکید کرده بود که مبارزه با اسرائیل و آمریکا بخشی جدایی‌ناپذیر از استراتژی جبهه مقاومت است. 

سرانجام پس از چند دهه مبارزه، لحظه شهادت المهندس در بامداد ۱۳ دی ۱۳۹۸ (۳ ژانویه ۲۰۲۰) فرا رسید. او در حالی که از فرودگاه بین‌المللی بغداد خارج می‌شد، هدف حمله پهپادی آمریکا قرار گرفت و به همراه شهید قاسم سلیمانی و چند تن از همراهانشان به شهادت رسید. این ترور که به دستور مستقیم دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور وقت آمریکا، انجام شد، موجی از خشم و انزجار در سراسر جهان اسلام برانگیخت.  شهادت المهندس و سلیمانی نه تنها خلأ بزرگی در جبهه مقاومت ایجاد کرد، بلکه به نماد مقاومت علیه استکبار و اشغالگری تبدیل شد. میلیون‌ها نفر در عراق، ایران، لبنان و دیگر کشورهای اسلامی در مراسم تشییع و بزرگداشت این شهدا شرکت کردند و عهد بستند که راه آنها را ادامه دهند.